MEKANSAL GAYRİMENKUL SİSTEMİ
GİRİŞ
Dijitalleşen dünyada teknolojinin ilerleme hızı başdöndürücü bir ivme ile artmaktadır. Bu çok hızlı değişen ve gelişen ortamda tam rekabetle üstünlük sağlamak ve sağlanan bu üstünlüğü sürdürebilmek için doğru bir teknoloji yönetimine ihtiyaç vardır.Yeni teknolojileri alt yapılarına doğru şekilde entegre eden kurumlar geleceğe sağlam adımlarla hazırlanırlar.Teknoloji ile şekillenen bu dünyada Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü olarak sektörün dinamiklerini yakından takip etmek ülkemizin geleceğine yön vermemizi ve küreselleşen dünyada yerimizi almamızı sağlayacaktır. Bilgiye erişmede teknolojiyi etkin bir şekilde kullanan ve yeniliklere öncülük eden kurum olan Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ulusal düzeyde üretilen mekansal verilerin merkezi bir yapıda birbirleriyle bağlantılı olarak tutulması ve bu bilgilerin mekana bağlı tüm bilgi sistemleri için sunulmasını sağlamaktadır.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, tapu ve kadastro birimleri aynı çatı altında ülke geneline yayılmış 24 bölge müdürlüğü, 974 tapu müdürlüğü ve 1 yurtdışı temsilciliği (Berlin) ile birlikte 81 kadastro müdürlüğünü barındıran bir kurumdur.
15/07/2018 tarihinde yayınlanan 4 nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 480. maddesinin (ç) bendinde “Mekansal bilgi sistemi altyapısını ve harita üretim izleme merkezini oluşturmak, verilerden gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarının faydalanmasını sağlamak, coğrafi bilgi sistemleri konusunda verilecek görevleri yapmak”şeklinde bir düzenleme yapılmıştır.
Yapılan bu düzenleme ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün, mekansal bilgi sistemi alt yapısını oluşturma ve bu altyapı içerisinde yer alan bilgileri diğer kurum ve kuruluşlar ile paylaşma işini yerine getiren ve taşınmazlara yönelik politikaları belirleyen, yöneten ve taşınmazlara ilişkin mülkiyet bilgilerini devlet güvencesi altında koruyan, güncelleyen ve hizmete sunan bir kurum olduğu tanımlanmıştır.
Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi (TAKBİS)
TAKBİS ileri bilgi teknolojileri kullanılarak TKGM hizmetlerinin daha sağlıklı, süratli, güvenilir ve etkin bir şekilde planlaması ve yönetilmesi, diğer kurum ve kuruluşlara sunduğu mülkiyete ilişkin verilerin daha yaygın bir şekilde kullanımının sağlanmasını ve bu çerçevede tapu ve kadastro çalışmalarının ve bilgilerinin “Çok Amaçlı Arazi Bilgi Sistemine” dönüştürülmesinin amaçlandığı, diğer kurum ve kuruluşlarla entegreli olarak çoklu kullanıma sunulacağı stratejik bir “e-devlet” projesidir.
TAKBİS Projesi ile; ülke genelinde Tapu ve Kadastro Bilgi Sisteminin oluşturulması sağlanmıştır. Bu kapsamda tapu kadastro hizmetlerinin Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS/GIS) ve Arazi Bilgi Sistemi (LIS) mantığı çerçevesinde analizi yapılarak, sorunların belirlenmesi çözüm yollarının bulunması, tapu ve kadastro hizmetlerinin bu yolla standart ve elektronik olarak yerine getirilmesi, yerel yönetimler, kurum ve kuruluşlara arazi bilgi sistemi mantığında doğru, güvenilir, hızlı ve güncel verilerin sunulması sağlanmıştır.
Şekil 1: 2002- 2022 yılları arasında yapılan otomasyon çalışmaları
Şekil 1’de görüldüğü üzere tapu müdürlüklerinin otomasyona geçişi 2005 yılında sağlanmış olmasına rağmen kadastro bilgilerinin otomasyona geçirilmesi sürecinde yaşanan teknik sıkıntılar nedeni ile 2009-2022 yılları arasında istenen sonuca ancak ulaşılabilmiştir.
1.1. Kadastro Parsel Envanter Çalışması
Kadastro verileri ile oluşturulacak otomasyon çalışmalarında, çözülmesi gereken en önemli mevzu farklı koordinat sistemlerinde yer alan verilerin tek bir altyapıda toplanması ve kadastro müdürlüklerinin ihtiyaç duyduğu haliyle bu altyapıda sunulmasıdır.
TKGM tarafından yenilenen ve sayısal hale getirilen kadastro haritaları, mekânsal bilgi sistemi içerisinde sayısal ortofoto haritaları ile bütünleşik olarak tapu bilgileri ile eşleşmiş bir şekilde kullanıma sunulması, sürdürülebilir kentsel gelişme için yerleşim yerlerinin yaşanabilirlik düzeyinin, mekân ve yaşam kalitesinin yükseltilmesine yönelik planlamalar ile gayrimenkul değerleme çalışmalarında da en temel girdileri oluşturmaktadır.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından yapılan ve yapılması planlanan tüm kamusal projelere altlık oluşturmak amacıyla Kadastro Parsel Envanter Uygulaması hazırlanmış ve kadastro müdürlükleri tarafından bu bilgiler uygulamaya entegre edilmiştir.
Şekil2: Dönüşüm İşlemleri
Yaklaşık yüz yıllık bir çalışma sonrası elde edilen bu bilgilerin asgari ölçüde arazi çalışmaları yapılarak gerekmedikçe büyük maliyet oluşturan uygulamalardan da kaçınarak bir sonuç üretmek zorunlu bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu durumun getirisi olarak Tapu ve Kadastro Modernizasyon Projesi kapsamında yapılan yenileme çalışmaları sonrasında ülkemiz genelindeki 42 milyon parsel tek koordinat sistemine geçmiş bulunmaktadır. 2023 hedefleri arasında ülke genelindeki toplam 58.5 milyon parselin de tamamının tek koordinat sistemine geçmesi vardır.
1.2. Mekansal Gayrimenkul Sistemi (MEGSİS)
MEGSİS sayısal olarak kadastro müdürlüklerinin yerel bilgisayarlarında yer alan .cad tabanlı verilerin merkezi bir sistem üzerinde toplanarak tapu bilgileri ile eşleştirilmesi ve bu bilgilere ihtiyaç duyan paydaş kurum, kuruluş ve belediyeler ile uluslararası standartlarda harita servisleri ile paylaşılması, e-Devlet kapısı üzerinden vatandaşlara sunulması amacıyla Tapu ve Kadastro Müdürlüğü tarafından projelendirilerek kurum imkanları ile hazırlanmış açık kaynaklı bir uygulamadır.
Şekil 3 : İlişkilendirilmiş Bilgi Sistemi
MEGSİS kapsamında oluşturulan sistem mimarisi Şekil 5’te detaylı bir şekilde görülmektedir. Bu kapsamda veri tabanı olarak PostgreSQL + PostGIS, coğrafi sunucu olarak GeoServer kullanılmıştır.
Proje yönetimi ve sorumluluğu TKGM ekibinde olmak üzere TKGM ve TÜRKSAT A.Ş. çalışanlarından ortak bir çalışma grubu oluşturulmuştur ve kurumsal otomasyon altyapısı da göz önüne alınarak bu ekip tarafından servis tabanlı ve Microsoft .NET Framework 4.0 - Silverlight 5.0 üzerinde C# programlama dilinde uygulama geliştirme çalışmaları sürdürülmektedir.
MEGSİS kapsamında yapılan işler 6 ana başlık altında toplanmaktadır.
• Web tabanlı uygulama yazılımı
• Uluslararası standartlarda harita servisleri
• e-Devlet harita servisleri
• Ortofoto Servisleri
• Parsel Sorgu Uygulaması
• Kadastro Müdürlüklerinin e-imzalı veri giriş ve takibi için Fen Klasörü
Web tabanlı uygulama yazılımı, uygulamanın farklı düzeylerde ve ihtiyaçlarda kullanımını sağlayan ve yöneten kimliklendirme/yetkilendirme çatısı altında, iç ve dış kullanıcıların sisteme veri girişi, sistemden veri indirme, tapu verileri ile entegrasyon işlemleri ve sorgulamaları yapılan işlerin kontrol ve takibini içeren modüllerden oluşmaktadır.
Şekil 4 : Web Tabanlı Uygulama Yazılımı
Bu kapsamda;
• Tapu ve kadastro verilerinin karşılık olarak kontrol edilmesi
• Öznitelik bilgilerinin toplanması,
• ITRF96 koordinat sisteminde bütünlenmesi ve sunulması
• Hava görüntüleri (ortofoto ve googlemaps) kullanılarak doğrulanması
• Kontrol sorgulamaları ile veri kalitesinin artırılması
• Verilerin güncel olarak tutulması
işlemleri sağlanmaktadır.
Uluslararası standartlarda harita servisleri, MEGSİS kapsamında toplanan kadastro verilerinin protokoller kapsamında talep eden kurum, kuruluş ve belediyeler ile Open Geospatial Consortium (OGC) ve DPT Bilgi Toplumu Dairesi tarafından üretilmiş olan Birlikte Çalışabilirlik Esasları Rehberinde belirlenen standartlara uygunluğu açık kaynak ve ticari ürünler ile test edilmiş bir şekilde paylaşımı sağlanmaktadır.
E-Devlet harita servisleri, toplanan verilerin vatandaşların bilgilendirilmesi amacıyla tapu bilgileri ile birlikte harita servisi olarak e-Devlet kapısından sunumu yapılmaktadır. Bu servisler www.turkiye.gov.tr adresinden sunulan ilk ve tek coğrafi servis olma özelliğini de taşımaktadır.
Şekil 5 : E-Devlet Tapu Bilgileri Sorgulama
Ortofoto Servisleri, üretimi yapılmış 1/5.000 ölçekli ortofoto haritalarının açık kaynaklı GDAL kütüphanesi kullanılarak hazırlanan servisler aracılığı ile TileMapService (TMS) standardında sunulmasıdır.
Şekil 6 : Ortofoto Servisleri
Parsel Sorgulama Uygulaması
Parsel Sorgulama Uygulaması ile MEGSİS kapsamında, tapu verileri ile uyumlaştırılması tamamlanmış kadastro bilgilerine ait temel bilgiler ve komşu parsellere ait geometri sunulmaktadır.
Kurumumuz web sitesi www.tkgm.gov.tr adresi ana sayfada üzerinde bulunan parsel sorgulama ikonu ile İl, İlçe, Mahalle/Köy, Ada ve Parsel bilgileri girilerek sorgulama yapılır.
Bu ekran üzerinden coğrafi koordinat girilerek de sorgulama yapılabilmektedir.
Şekil 7 : Parsel Sorgulama
Parsel sorgulama mobil uygulaması ile Google Play ve Apple Store üzerinden mobil versiyonu da hizmete açılmıştır.
Apple Store veya Google Play üzerinden “tkgm parsel sorgu” yazılarak arama yapılıp, Parsel Sorgu Mobil Uygulaması telefonunuza ücretsiz olarak indirilebilir.
Şekil 8 : Parsel Sorgulama
WFS Harita Servisleri
MEGSİS kapsamında toplanan kadastro verilerinin protokoller kapsamında talep eden kurum, kuruluş ve belediyeler ile paylaşımı sağlanmaktadır.
Hazırlanan harita servislerinin standartlara ve kullanıma uygunluğu açık kaynak ve ticari ürünler ile test edilmiştir.
Şekil 9.: WFS Harita Servisleri
WMS Harita Servisleri
Düzenli şehirleşme, güvenli mahalleler, uygun maliyetli konutlar, akıcı trafik gibi insan yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen akıllı şehir modellerini oluşturmakta kullanılacak veri alt yapısını sağlayan MEGSİS uygulamasıdır.
Şekil 10: WFS Harita Servisleri
Kadastro Müdürlüklerinin e-imzalı veri giriş ve takibi için Fen Klasörü ile;
• Pafta Parsel Entegrasyonu,
• Tapu Tesciline Bağlı Dinamik Güncelleme yapısı,
• Parsel Tanımı,
• Geri Bildirimler,
• Parsel Kullanım Amaçları,
• İşlem Standartlaştırması,
• İşlem teknik Arşivi,
• Geometri GML yapısı,
• Yapı Tanımlamaları,
• İrtifak Tanımlamaları,
• Muhdesat Tanımlamaları,
• Tescilsiz Parsellerin Yönetimi,
• Onaylama
aşamaları hazırlanmıştır.
Şekil 11: Tapu ve Kadastro Entegrasyon İstatistiği
1. 3. Sonuç
Bu çalışma ile görülen bilişim projeleri için yeterli ve gerekli olduğu kadar kaynak kullanımına gidilmesi, kurumsal birikimin oluşturulması, gelişmiş dünya ülkelerinde olduğu gibi kamu alanlarında gelişmiş personel istihdamı ile açık kaynak uygulamaların denenmesi ve kullanımı Türkiye gibi teknolojik alanda gelişime ihtiyaç duyan bir ülke için hayati önem taşımaktadır.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından ulusal düzeyde üretilen mekânsal verilerin merkezi bir yapıda ilişkisel olarak tutulması ve bu bilgilerin mekâna bağlı tüm bilgi sistemleri için sunulması, INSPIRE (Infrastructure for Spatial Information in the European Community) ve TUCBS (Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi) tarafından tanımlanan kadastro veri setleri ile entegre olması başta kent bilgi sistemleri gibi uygulamalar olmak üzere tüm çalışmalara hız sağlayacaktır.
MEGSİS ile yukarıda belirtilen hedefler doğrultusunda yapılan ve yapılacak çalışmaları gerçekleştirmek ve bu çalışmalara katkı sağlamak TKGM için de çok önemli bir deneyim sağlamaktadır.