GNSS ölçü teknikleri veya TUSAGA-Aktif Sistemi ile yapılan ölçüler sonucunda elde edilen yükseklik elipsoid yüksekliğidir. Elipsoid yüzeyinden elipsoid normali boyunca ölçü noktasına olan yükseklik elipsoid yüksekliğidir (h) ve referans yüzeyi olarak kabul edilen elipsoid yüzeyine göre değişen matematiksel bir değerdir. Bu nedenle, GNSS ile belirlenen elipsoidal yükseklikler, ölçü noktasının gerçek ve anlamlı yükseklik değeri olan ve jeoid yüzeyinden hesaplanan Ortometrik yüksekliğe (H) dönüştürülmelidir. Ortometrik yüksekliklerin bulunabilmesi için elipsoid yüzeyi ile fiziksel yeryüzü arasında bir geçiş yüzeyinin dolayısıyla jeoid ondülasyon değerinin (N) tanımlanması gerekmektedir. Jeoid ondülasyon değerinin tanımlanması; BÖHHBÜY’de belirtildiği üzere Lokal Jeoid oluşturulması veya mevcut ülke güncel jeoid yüzeyinin (TGxx) iyileştirilmesi yöntemlerinden biri ile yapılmaktadır.
Jeoid ondülasyon değeri (N); 2018 yılından itibaren TUSAGA-Aktif Sistemi üzerinden 3 kısım halinde,
• DOĞU_TG20_BROADCASTRTCM (38000’00”-45000’00”)
• ORTA_TG20_BROADCASTRTCM (31000’00”-39000’00”)
• BATI_TG20_BROADCASTRTCM (25030’00”-32000’00”)
kullanıcılara test amaçlı olarak sunulmaktadır. TUSAGA-Aktif Sistemi üzerinden sunulan N değeri tamamen test amaçlı olup, ölçü noktasına ilişkin N jeoid ondülasyon değeri BÖHHBÜY’de belirtilen ve yukarıda açıklanan yöntemlerden biri ile belirlenmelidir.
TUSAGA-AKTİF SİSTEMİ TEKNİK KONULARI
TUSAGA-Aktif Sabit GNSS İstasyonları kullanılarak statik hesap nasıl yapılır?
Statik hesaplamalar, TUSAGA-Aktif Sistemi Sabit GNSS İstasyonları RINEX verileri kullanılarak, BÖHHBÜY 23 ncü maddesi gereğince belirlenen kriterler dahilinde yapılır. Hesaplamalarda dayanak noktası olarak kullanılacak olan TUSAGA-Aktif Sabit GNSS İstasyonlarının hesap gününe ait 30 saniye epok aralığındaki RINEX dataları (TUSAGA-Aktif Web Portalından (www.tusaga-aktif.gov.tr) ücretsiz olarak yayınlanmaktadır) ve hesap gününe ait hassas yörünge (efemeris) bilgileri (IGS, SOPAC vb. web sitelerinde ücretsiz olarak yayınlanmaktadır) temin edilir. TUSAGA-Aktif Sabit İstasyonlarına ait referans epoğu koordinatları ile Yıllık Hız Değişim Vektörleri (Hız Değerleri) kullanılarak, hesaplamalarda dayanak noktası olarak kullanılacak olan TUSAGA-Aktif Sabit GNSS İstasyonlarının ölçü epoğu koordinatları hesaplanır. TUSAGA-Aktif Sabit GNSS İstasyonlarının ölçü epoğu koordinatları değişmez alınarak yapılacak dayalı dengeleme hesabı ile yeni üretilen YKN’lerin ölçü epoğu koordinatları belirlenir. TUSAGA-Aktif/TUTGA (Türkiye Ulusal Temel GNSS Ağı) Noktalarının güncel hız değerleri kullanılarak yapılacak enterpolasyon hesabı ile yeni üretilen YKN’lerin referans epok koordinatları ve Yıllık Hız Değişim Vektörleri hesaplanır.a
ED50 datumunda üretilmiş olan koordinat değerleri TUSAGA-Aktif Sistemi ile kullanılabilir mi?
TUSAGA-Aktif Sistemi Ağ-RTK düzeltme verileri ITRF96 datumunda ve 2005.00 referans epoğunda yayınlandığından; günümüze kadar ED50 datumunda üretilmiş olan haritalardaki değerlerin TUSAGA-Aktif sistemi ile kullanılabilmesi için ED50 - ITRF96 datumları arasındaki dönüşüm parametresinin belirlenmesi gerekmektedir. Dönüşüm parametresinin sadece matematiksel bir öteleme olduğu ve veri kalitesinin dönüşüm parametresi kalitesinden çok, dönüşüme giren verinin kalitesine bağlı olduğu unutulmamalıdır. Dolayısıyla ED50 datumunda üretilmiş olan haritalardaki değerlerin dönüşüm parametresi kullanılarak TUSAGA-Aktif Sisteminden faydalanılması için en önemli şart, pafta zemin uyuşumunun tam olması ve orijinal verinin kaliteli olması gerekliliğidir.
TUSAGA-Aktif Sistemi hangi epokta yayın yapıyor ve epok öteleme hesabı nasıl yapılır?
TUSAGA-Aktif sistemi Ağ-RTK Düzeltme Verileri GRS80 elipsoidi ITRF96 datumu 2005.00 referans epoğundayayınlanmaktadır.
Ülkemizde günümüze kadar 1998.00, 2000.45 ve 2005.00 referans epoklarında haritalar üretilmiştir. 2005.00 referans epoğunda üretilen haritalara ilişkin değerler hiçbir epok öteleme hesabı yapmadan direkt olarak kullanılabilecekken, 1998.00 ve 2000.45 referans epoklarında üretilen haritalara ilişkin değerlerin Kartezyen Koordinat Değerleri 2005.00 referans epoğuna ötelenerek kullanılır.
1998.00 referans epoğunda üretilen haritalara ilişkin değerlerin kullanımı için epok öteleme hesabı X(2005.00)= X(1998.00)+ 7*Vxeşitliği ile
2000.45 referans epoğunda üretilen haritalara ilişkin değerlerin kullanımı için epok öteleme hesabıX(2005.00) = X(2000.45)+ 4.55*Vxeşitliği ile yapılır.
Aynı hesaplamalar Yve ZKartezyen Koordinat Değerleri içinde yapılır.
TUSAGA-Aktif Sistemi Statik Verilerini kullanarak hangi noktaları üretebilirim? Yasal Dayanağı nedir?
26.06.2018 tarihli BÖHHBÜY ve TKGM tarafından yürürlüğe koyulan 2010/11 Sayılı "Kadastral Harita Üretimi Ve Kontrolü" Genelgesi kapsamında; TUSAGA-Aktif Sistemi Statik verileri kullanılarak, mesafeden bağımsız olarak ve nokta hiyerarşisine bağlı kalmaksızın her dereceden Yer Kontrol Noktası (YKN) üretilebilir.
TUSAGA-Aktif Sistemi Ağ-RTK Düzeltme Verilerini kullanarak hangi noktaları üretebilirim? Yasal Dayanağı nedir?
26.06.2018 tarihli BÖHHBÜY ve TKGM tarafından yürürlüğe koyulan 2010/11 Sayılı "Kadastral Harita Üretimi Ve Kontrolü" Genelgesi kapsamında; TUSAGA-Aktif Sistemi Ağ-RTK düzeltme verileri kullanılarak, poligon ve detay noktaları üretilebilir.
TUSAGA-Aktif Sistemi Ağ-RTK Düzeltme Verilerinde hangi küresel konumlama uydu verileri kullanılmaktadır?
TUSAGA-Aktif Sisteminde; VRS düzeltme bilgileri RTCM 3.1 ve CMRP, FKP (SAPOS) düzeltme bilgileri RTCM 3.1, MAC düzeltme bilgileri RTCM 3NET standardında ve DGPS düzeltme bilgileri ise RTCM 2.1 standardında yayınlamakta ve hesaplamalarda GPS ve GLONASS uydu sistemleri verileri kullanılmaktadır.
TUSAGA-Aktif Sistemi Ağ-RTK Düzeltme Verileri hangi formatta yayınlanmaktadır?
TUSAGA-Aktif Sabit GNSS İstasyonlarından gelen her bir saniyelik veriler, Kontrol Merkezinde değerlendirilerek hesaplanan gerçek zamanlı Ağ-RTK Düzeltme Verileri; kullanıcılara VRSRTCM3.1, VRSCMRP, RTCM3Net, FKP_ RTCM31 ve DGPSNet olmak üzere uluslararası standartlarda yayınlanmaktadır.
Ağ-RTK Düzeltme Verilerinin tamamı, RTCM (The Radio Technical Commission for Maritime Services) Komitesi tarafından standartları belirlenen; VRS (Virtual Reference Station), FKP (Flachen Korrectur Parameter), ve MAC (Master Auxiliary) teknikleri kullanılarak NTRIP protokolü gereğince yayınlanmaktadır.