TÜBİTAK destekli Kamu AR-GE projesi kapsamında yürütülen ve 2009 yılında tamamlanan Türkiye Ulusal Temel GNSS Ağı-Aktif (TUSAGA-Aktif) Sistemi, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) ve Harita Genel Müdürlüğü (HGM) müşterek mülkiyetinde işletilmektedir. 
TUSAGA-Aktif Sistemi; ülkemiz ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) genelinde tesis edilmiş 167 adet Sabit GNSS İstasyonu ile TKGM ve HGM’de bulunan Kontrol ve Analiz Merkezlerinden oluşmaktadır.
TUSAGA-Aktif sistemi ile ülkemiz ve KKTC genelinde, herhangi bir yer ve zamanda, yeterli sayıda GNSS uydusu görülebildiği ve iletişim imkânlarının mümkün olduğu yerlerde, birkaç saniye içerisinde, santimetre doğruluğunda, gerçek zamanlı harita ve konum bilgisi elde edilebilmektedir.

TUSAGA-Aktif Sisteminin işletilmesi ile ilgili giderlerin (iletişim, donanım ve yazılım güncelleme vb.) karşılanması amacıyla, sistem kapsamındaki Gerçek Zamanlı Düzeltme Verisi (RTK ya da DGPS) ve 1 saniyelik Rinex veriürünleri kullanıcılara bedeli karşılığında sunulmaktadır.

TUSAGA-Aktif Sistemi kapsamında kullanıcılara sunulan ürünlerin bedelleri, TUSAGA-Aktif Yürütme Kurulu önerileri doğrultusunda, Bakanlıklararası Harita İşlerini Koordinasyon ve Planlama Komisyonu (BHİKPK) tarafından her yıl belirlenmekte ve ilan edilmektedir.

15 Haziran 2011 tarihinde belirlenen ve günümüze kadar artırılmadan devam eden sistem ürün bedelleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

* TUSAGA-Aktif Ağ-RTK hizmetinin eğitim kurumlarınca eğitim alanlarında ücretsiz kullanımlarına imkan sağlamak amacıyla; Üniversiteler ve Meslek Liselerinin talep etmesi ve eğitim alanları konum bilgileri ile irtibat personeli bilgilerini resmi yazı ile TKGM Harita Dairesi Başkanlığına bildirmesi halinde, talep eden eğitim kurumlarına sadece eğitim alanlarında geçerli olmak üzere ücretsiz RTK kullanımının sağlanmasına TUSAGA-Aktif Yürütme Kurulunun 19.10.2017 tarihli 38 nolu toplantısında karar verilmiş ve TKGM’nin 05/03/2018 tarihli ve 2411368 sayılı yazısı ile eğitim kurumlarına duyurulmuştur.

TUSAGA-Aktif Sistemi jeodezi projesi olduğu kadar aynı zamanda bir iletişim projesidir. TUSAGA-Aktif Sistemi veri iletişim modelinde; TUSAGA-Aktif Sabit GNSS İstasyonlarında toplanan saniyelik veriler kesintisiz olarak VPN ağı üzerinden Kontrol Merkezine iletilmektedir. TUSAGA-Aktif Sistemi kullanıcıları da GSM data hatları ile kontrol merkeziyle bağlantı kurmakta ve gerçek zamanlı düzeltme verisi almaktadırlar.

TUSAGA-Aktif Sistemi performansı çalışma yapılan bölgedeki küresel konum belirleme uydularının geometrik durumuna ve iletişim altyapısı verimliliğine doğrudan bağımlıdır. TUSAGA-Aktif Sistemi ile arazide çalışma esnasında kullanıcılar en az 5 adet GNSS uydusundan gelen verileri değerlendirerek, mutlak konumunu doğru olarak belirlemeli ve alıcılarında bulunan GSM data SIM kartının internet altyapısı üzerinden TUSAGA-Aktif Sistemi Kontrol Merkezi ile kesintisiz iletişim kurmalıdır. Dolayısıyla TUSAGA-Aktif Sisteminden gerçek zamanlı cm hassasiyetinde konum bilgisi elde edilebilmesi için 2 önemli kriter bulunmaktadır. Birincisi en az 5 adet GNSS uydusundan veri alınarak yaklaşık konum bilgisinin belirlenebilmesi ve ikincisi GNSS alıcılarında bulunan GPRS modem ve SIM kart ile internet üzerinden kontrol merkezine bağlanılarak gerçek zamanlı düzeltme verisinin alınabilmesidir. Kullanıcıların sistemden etkin ve verimli olarak yararlanması ölçü anına ilişkin uydu geometrisi durumu ile iletişim modelinin kesintisiz ve sürekli olarak devam etmesine bağımlı olup, GNSS ile konum belirleme tekniği ile yapılan ölçülerde bu iki önemli kriter aynı anda gerçekleştirilemediği sürece TUSAGA-Aktif Sisteminden performans alınamayacaktır.

Ayrıca; ülkemizde özellikle sınır bölgelerinde güvenliğin özel önem arz ettiği lokasyonlarda; sinyal bozucu (jammer) etkilerin ve SIM kartların internet kapsama alanının ve gücünde yaşanan kısıtların, TUSAGA-Aktif Sistemi ile yapılan ölçülerde performans kaybı yaşanmasına neden olacağı unutulmamalıdır. 

Uydu bazlı konum belirleme tekniği basit anlamda uzayda yapılan bir geriden kestirme hesabı olarak açıklanabilir. Ölçü yapılan noktaya kurulan GNSS alıcısının konumu, konumları bilinen küresel konumlama uydularından gelen uydu verilerinin değerlendirilmesi ile belirlenmektedir. Uydu sinyalleri alıcıya ulaşıncaya kadar İyonosfer ve Troposfer başta olmak üzere çeşitli atmosferik tabakalardan geçmektedir. Ölçü anına ilişkin hassas koordinatın belirlenebilmesi için atmosferik etkilerin modellenmesi gerekmektedir.

Klasik RTK ölçülerinde atmosferik modelleme koordinatı bilinen noktaya kurulan referans alıcısında tek noktadan hesaplanmakta ve gezici alıcılara düzeltme verisi olarak gönderilmektedir. Referans alıcı ile gezici alıcıların aynı atmosferik şartlardan geçtiğinin kabul edilerek aynı atmosferik modellemelerin kullanılmasından dolayı, referans alıcı ile gezici alıcılar arasındaki mesafe Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği (BÖHHBÜY)’nde en fazla 5 km olarak belirlenmiştir. TUSAGA-Aktif Sisteminde atmosferik modellemeler TUSAGA-Aktif Sabit GNSS İstasyonlarından gelen veriler ile hesaplanmakta ve kullanıcılara Ağ-RTK Düzeltme Verisi olarak yayınlanmaktadır.

Klasik RTK ölçüleri haberleşme modelinde, referans alıcısı ile gezici alıcılar arasında tek yönlü haberleşme gerçekleşmektedir. Referans noktasında hesaplanan düzeltme verisi gezici alıcılara gönderilmekte ve gezici alıcılar tarafından alınmaktadır.

TUSAGA-Aktif Sistemi veri iletişim modelinde, gezici alıcılar ile Sabit Referans noktaları arasında herhangi bir haberleşme olmamakta, gezici alıcılar düzeltme verilerini TUSAGA-Aktif Sistemi Kontrol Merkezinden almaktadır. Kontrol Merkezi ile gezici alıcılar arasında çift yönlü haberleşme modeli mevcuttur. Gezici alıcılar uydulardan hesapladığı yaklaşık konumunu Kontrol Merkezine göndermekte ve Kontrol Merkezinden o bölge için hesaplanan ve gönderilen Ağ-RTK Düzeltme Verilerini almaktadır.

TUSAGA-Aktif Sistemi Kontrol Merkezinde hesaplanan Ağ-RTK Düzeltme Parametreleri; arazide ölçü yapan kullanıcıların GNSS alıcılarına, internet üzerinden kurulacak veri iletişim altyapısı üzerinden gönderilmektedir. Dolayısıyla arazide ölçü anında internet altyapısında sıkıntı yaşayan ve Kontrol Merkezi ile iletişim kuramayan GNSS alıcılarının TUSAGA-Aktif Sistemi ile Gerçek Zamanlı Ölçü yapması mümkün değildir.

TUSAGA-Aktif Sistemi ile kullanıcıların GNSS alıcıları arasındaki iletişim; genel olarak GNSS alıcılarında bulunan GPRS modem ve data SIM kartları üzerinden yapılmaktadır. Ölçünün performansı tamamen GSM operatörünün internet altyapısı performansına bağlı olmakta ve GSM operatörü kapsamı alanı dışında kalan alanlarda yapılan TUSAGA-Aktif Sistemi ile Gerçek Zamanlı Ölçülerde sıkıntı yaşanmaktadır.

Uydu üzerinden internet iletişimi son yıllarda gelişmiş ve uydu interneti için kullanılan uydu modemleri taşınabilir boyutlarda üretilmektedir. Ülkemizde de yaygın olarak kullanılmaya başlayan uydu modemleri ve internet hizmetleri, GSM operatörü kapsamı alanı dışında kalan alanlarda, TUSAGA-Aktif Sistemi ile Gerçek Zamanlı Ölçüler için kullanılabilecektir.

• TUSAGA-Aktif Sisteminde tanımlı kullanıcı adınız ile şifrenizin doğruluğu ve kullanım süresi kontrol edilmelidir. TUSAGA-Aktif Sistemi web portalına (www.tusaga-aktif.gov.tr) elektronik posta (e-posta) adresi ve şifreniz ile giriş yaparak tanımlı alıcılar listesinden üzerinize kayıtlı bulunan GNSS alıcılarınıza ait kullanıcı adı, şifre ve kullanım sürelerini kontrol edebilirsiniz.
• Ölçü anında GNSS uydu geometri durumu kontrol edilmeli ve en az 5 (beş) adet geometrisi uygun uydulardan mutlak konumun belirlendiğinden emin olunmalıdır.
• Ölçü anında GNSS alıcınız ile TUSAGA-Aktif Sistemi Kontrol Merkezi arasındaki veri iletişimini sağlamak için kullandığınız GSM data hattınızın aktif durumda olup olmadığı kontrol edilmelidir.
• Ölçü anında GNSS alıcınız ile TUSAGA-Aktif Sistemi Kontrol Merkezi arasındaki veri iletişimini sağlamak için kullandığınız GSM operatörünün, internet erişimi ve kapsama alanı kontrol edilmelidir.
• Uydu geometrisinin uygun, GSM data hattınızın internet erişimine açık ve kapsama alanı kontrollerinizden sonra, ölçü anında kullanılan GNSS alıcısı ve kontrol ünitesinde kullanılan yazılımları güncelleme durumunu kontrol ediniz.
• Ölçü anında kullanılan GNSS alıcısı kontrol ünitesindeki TUSAGA-Aktif Sistemi IP adresi, port numarası ve internet erişim ayarlarınızı kapsayan ölçü ayarlarınızı kontrol ediniz. GSM data hattınızın PIN kodu girişinin iptal edildiğinden, data hattınızın internet erişim türünün doğru tanımlandığından ve Erişim türü/APN alanına 3G ve üzeri ise “mgb”, 2G ise “internet” veya tarafımızdan APN tüneline dahil edilmişseniz Turkcell operatörü kullanıcıları için “tusagatkgm”, Türk Telekom operatörü kullanıcıları için “tusagaaktif” yazılı olduğundan emin olunuz. TUSAGA-Aktif Sistemi ölçü ayarları ile GNSS alıcısı ve kontrol ünitesi yazılım güncellemeleri için GNSS alıcısı firmanızdan destek alabilirsiniz.
• Gerçek Zamanlı Düzeltme Verisi kullanarak ölçtüğünüz poligon veya detay noktalarına ilişkin BÖHHBÜY’nde belirtilen kriterleri göz önünde bulundurarak, ölçü anında kullandığınız yatay ve düşey hassasiyet kriterlerinizi kontrol ediniz. Örneğin GNSS alıcısında ölçü ayarlarınızda yatayda 0.010 metre (1 cm.) ve düşeyde 0.030 metre (3 cm.) değerler girilmiş ise, alıcınız TUSAGA-Aktif Ağ-RTK Düzeltme Verisi kullanarak yaptığı gerçek zamanlı ölçüde, bu hassasiyet kriterlerini elde edemedikçe FIX (faz başlangıç belirsizliğinin çözülmesi) olmayacak ve FLOAT görülecektir.
• Tüm kontrollere rağmen sorun devam ediyor ise TUSAGA-Aktif Sistemi Destek Hattı444 4677 (GNSS) çağrı merkezimize ulaşabilirsiniz.

Küresel Uydu Konumlama Tekniği kullanılarak yapılan ölçüler, basit anlamda uzaydan geriden kestirme yöntemi ile ölçü yapılan noktanın koordinatlarının belirlenmesidir. Küresel Uydu Konumlama Tekniği ile konum belirleme yöntemlerinde, atmosferik hatalar başta olmak üzere Sinyal Yansıma (Multipath) Etkisi, Alıcı Anteni Faz Merkezi Hatası, Seçimli Doğruluk Erişimi, Taşıyıcı Dalga Faz Belirsizliği gibi hata kaynakları mevcuttur. Bu hatalar, hesaplamalarda kullanılan modellemeler ile ölçü anında kullanılan donanımlar yardımıyla giderilmektedir.

TUSAGA-Aktif Sistemi Ağ-RTK Düzeltme Verileri kullanılarak yapılan ölçülerde ise uydu geometrisinin yanında veri iletişim modeli de ölçü sonucunu doğrudan etkilemektedir.

Klasik ölçü yöntemleri ile yapılan ölçülerde dahi ölçüm süreçlerinin kontrol edilmesi prensibine dayalı meslek disiplinimizde; GNSS, TUSAGA-Aktif Sistemi vb. ile yapılan ölçü ve hesaplamalarda da ölçü ve hesap süreçleri kontrol edilmelidir. Ölçü ve hesap süreçlerindeki hata miktarlarının mevzuat ile belirlenen yanılma sınırlarının içerisinde kalıp kalmadığı irdelenmelidir.

TUSAGA-Aktif Sistemi Ağ-RTK Düzeltme Verileri kullanılarak yapılan Gerçek Zamanlı Kinematik ölçülerde; ölçü anına ilişkin hassasiyet değerlerinin irdelenmesi (GDOP, PDOP, HDOP, VDOP, TDOP, RMS vb.), farklı zamanlarda ölçü tekrarı, daha önce koordinatı belirlenmiş noktada ölçü yapılması vb. tekniklerle pratik ölçü anına ilişkin kontroller yapılabilir (Geometric Dilution of Precision (GDOP) uydu geometrisinin hesaplanan nokta koordinatlarına ve alıcı saatinin koordinatlara etkisini, Position Dilution of Precision (PDOP) uydu geometrisinin hesaplanan yatay ve düşey koordinatlara etkisini, Horizontal Dilution of Precision (HDOP) uydu geometrisinin hesaplanan yatay koordinatlara etkisini, Vertical Dilution of Precision (VDOP) uydu geometrisinin hesaplanan nokta yüksekliğine etkisini, Time Dilution of Precision (TDOP) uydu geometrisinin zaman bilgisine etkisini ve Root Mean Square (RMS)  ölçü anına ilişkin karesel ortalama hata değerini ifade etmektedir).

Çeşitli kamu/tüzel kurum ve kuruluşlarınca kurulan Sabit GNSS Ağları, BÖHHBÜY gereğince HGM’ye kontrol ettirilerek Sabit GNSS Ağı Noktalarına ilişkin onay belgeleri iki yılda bir alınmalıdır.

HGM’ce düzenlenen kontrol sonuç raporlarında; Sabit GNSS İstasyon Noktalarına ilişkin uydu görünürlük durumları, zaman serileri ile koordinat ve hız bilgilerinin kontrol edildiği ve noktaların BÖHHBÜY kapsamında kullanılabileceği kanaatine varıldığı belirtilen Sabit GNSS Ağı Noktaları; BÖHHBÜY’nde belirtilen kriterler dahilinde tek noktadan Gerçek Zamanlı Kinematik ölçüler kapsamında 5 km. mesafeyi geçmeyecek şekilde kullanılabilecektir.

APN (Access Point Name),  GPRS, Edge ve 3G gibi mobil iletişim altyapısı üzerinde kurumlara sanal özel ağ kurulmasını sağlayan teknolojidir. Bu teknoloji sayesinde sadece izin verilen kullanıcıların girebildiği kurumlara özel ağlar tesis etmek mümkün olmaktadır. Mobil servis sağlayıcılar APN servisini kullanan her bir firma için ayrı bir özel ağ oluşturur ve sadece ilgili kurum tarafından yetkilendirilen kullanıcılar bu ağa erişebilir. İzin verilmeyen cihazlar bu ağa dahil olamazlar.

TUSAGA-Aktif Sistemi kapsamında Turkcell ve Türk Telekom GSM operatörleri tarafından kullanıcılarına yönelik APN tüneli hizmeti tanımlanmıştır.

TUSAGA-Aktif Sisteminden kesintisiz ve gecikmesiz veri alışverişini sağlamak amacıyla; Turkcell ve Türk Telekom GSM Operatörleri tarafından APN tüneli kurulmuş ve kullanıcıların hizmetine sunulmuştur.

APN tüneline dahil olmak için; Turkcell ve Türk Telekom GSM Operatörlerini kullanan TUSAGA-Aktif Sistemi kullanıcılarının APN tüneline katılmasını istedikleri data SIM kart numaralarını destek@tusaga-aktif.gov.tr e-posta adresine bildirmeleri yeterlidir.

Diferansiyel GPS (DGPS) yönteminde temel prensip, Navstar/GNSS uydu sinyalleri yardımıyla konumu bilinen referans noktasında hesaplanan anlık düzeltme değerleri ile gezici alıcılardaki konumun iyileştirilmesidir. DGPS Yönteminin esası kod ölçülerine dayanmaktadır. GPS uygulamalarında çok duyarlı konum belirlenmesine ihtiyaç duyulmaması halinde, kod ölçülerinden yararlanılarak koordinatı bilinen sabit noktaya göre gezici alıcının koordinatları belirlenmektedir. Toplanan eşzamanlı kod ölçülerinin değerlendirilmesiyle ancak bir kaç m. konum duyarlığı elde edilebilmektedir.

Gezici alıcıların koordinatları; TUSAGA-Aktif Sistemi Ağ-RTK düzeltme verileri kullanılarak yapılacak ölçüler ile santimetre hassasiyetinde belirlenebilirken, TUSAGA-Aktif Sistemi DGPS düzeltme verileri kullanılarak yapılacak ölçüler ile metre altı hassasiyetinde belirlenebilmektedir.

GNSS ölçü teknikleri veya TUSAGA-Aktif Sistemi ile yapılan ölçüler sonucunda elde edilen yükseklik elipsoid yüksekliğidir. Elipsoid yüzeyinden elipsoid normali boyunca ölçü noktasına olan yükseklik elipsoid yüksekliğidir (h) ve referans yüzeyi olarak kabul edilen elipsoid yüzeyine göre değişen matematiksel bir değerdir. Bu nedenle, GNSS ile belirlenen elipsoidal yükseklikler, ölçü noktasının gerçek ve anlamlı yükseklik değeri olan ve jeoid yüzeyinden hesaplanan Ortometrik yüksekliğe (H) dönüştürülmelidir. Ortometrik yüksekliklerin bulunabilmesi için elipsoid yüzeyi ile fiziksel yeryüzü arasında bir geçiş yüzeyinin dolayısıyla jeoid ondülasyon değerinin (N) tanımlanması gerekmektedir. Jeoid ondülasyon değerinin tanımlanması; BÖHHBÜY’de belirtildiği üzere Lokal Jeoid oluşturulması veya mevcut ülke güncel jeoid yüzeyinin (TGxx) iyileştirilmesi yöntemlerinden biri ile yapılmaktadır.
Jeoid ondülasyon değeri (N); 2018 yılından itibaren TUSAGA-Aktif Sistemi üzerinden 3 kısım halinde,
•    DOĞU_TG20_BROADCASTRTCM (38000’00”-45000’00”)
•    ORTA_TG20_BROADCASTRTCM (31000’00”-39000’00”)
•    BATI_TG20_BROADCASTRTCM (25030’00”-32000’00”)
kullanıcılara test amaçlı olarak sunulmaktadır. TUSAGA-Aktif Sistemi üzerinden sunulan N değeri tamamen test amaçlı olup, ölçü noktasına ilişkin N jeoid ondülasyon değeri BÖHHBÜY’de belirtilen ve yukarıda açıklanan yöntemlerden biri ile belirlenmelidir.

Hesaplamalarda dayanak noktası olarak kullanılacak olan TUTGA Noktaları ve varsa onaylı C1 derece Yer Kontrol Noktaları hız vektörleri yardımıyla ölçü epoğuna ötelenir. Dayanak noktalarının ölçü epok koordinatları değişmez alınarak yapılacak dayalı dengeleme hesabı ile yeni üretilen C1 ve C2 derece YKNlerin ölçü epoğu koordinatları elde edilir. TUTGA Noktalarının güncel hız değerleri kullanılarak yapılacak enterpolasyon hesabı ile yeni üretilen C1 ve C2 derece YKNlerin yıllık hız değişim vektörleri ve referans epok koordinatları hesaplanır. 

TUTGA, C1 ve C2 derece Yer Kontrol Noktalarının referans epok koordinatları değişmez alınarak yapılacak dayalı dengeleme hesabı ile yeni üretilen C3 derece YKNlerin referans epok koordinatları belirlenir. TUTGA Noktalarının güncel hız değerleri kullanılarak yapılacak enterpolasyon hesabı ile C3 derece YKNlerin yıllık hız değişim vektörleri elde edilir.

TUTGA, C1, C2 ve C3 derece Yer Kontrol Noktalarının referans epok koordinatları değişmez alınarak yeni üretilen Poligon Noktalarının referans epok koordinatları belirlenir. Poligon Noktaları için yıllık hız değişim vektörlerinin belirlenmesine gerek yoktur.